อุเบกขาธรรม

ความจริงเรื่องอุเบกขาธรรมนี้เป็นเรื่องค่อนข้างซับซ้อนและมีหลายชั้นอยู่มากพอสมควร

แต่ในโลกปัจจุบันนี้เรากล่าวกันแต่พอประมาณเพื่อดับทุกข์เล็ก ๆ น้อย ๆ ก็คงไม่เป็นการผิดพลาดอะไรนัก

อุเบกขาธรรมนี้สำคัญมาก

ใน  พรหมวิหาร ๔  พระพุทธเจ้าท่านตรัสไว้

เมตตา  กรุณา  มุทิตา  อุเบกขา

ข้อสุดท้ายของธรรมบทต่าง ๆ มักจะเป็นข้อที่ต้องใช้ปัญญาพิจารณาใคร่ครวญให้ดี

เพราะเป็นข้อที่เหมือนคอยดึงทุกอย่างไว้ให้อยู่ในสมดุล

หากเรามีเมตตาก็ดี  มีกรุณาก็ดี  มีมุทิตาก็ดี

เราต้องอย่าลืมอุเบกขา

กล่าวคือ  เราอย่ามุทะลุจนเกินไป  ทำอะไรอย่าให้มันเกินไป

เมตตาจนเกินไป  กรุณาจนเกินไป  มุทิตาจนเกินไป

มันเดือดร้อนได้ในภายหลัง

ต้องมีอุเบกขาธรรม  คือมีความปล่อยวางลงในกาลอันควร

ทำสิ่งใดเมื่อถึงที่สุดแล้ว  ปล่อยวางลงเสีย

สิ่งใดเกินความสามารถก็ปล่อยวางเสีย

เพราะทุกสิ่งเกิดขึ้นด้วยเหตุ  ก็ย่อมจบลงด้วยเหตุ

สัตว์ทั้งหลายเป็นไปตามกรรม  มีกรรมเป็นของของตน

มีกรรมเป็นผู้ให้ผล  มีกรรมเป็นแดนเกิด  มีกรรมเป็นผู้ติดตาม

มีกรรมเป็นที่พึ่งอาศัย


เมื่อเราช่วยสุดความสามารถแล้วก็ดี  เราทำสุดความสามารถแล้วก็ดี

ได้ไม่ได้  ดีไม่ดี  ก็ต้องปล่อยวาง

และที่สำคัญที่สุดคือ  ปล่อยวางความทุกข์ในใจ

ไม่ต้องเอาใจไปทุกข์ท้อกังวลในผลของการกระทำ

จนกินไม่ได้นอนไม่หลับ

ไม่ต้องเอาใจไปพะวักพะวงว่า  ทำไมเราช่วยเขาไม่ได้  ทำไมเราทำอะไรไม่ได้เลย

ถ้ามันทำไม่ได้  สุดความสามารถแล้ว

ก็ต้องปล่อยวาง

เป็นอุเบกขาธรรมไป

ไม่ใช่นั้น

ความทุกข์ย่อมจะตกเป็นสมบัติของเรา

ความหม่นหมองจากการทำคุณงามความดีย่อมเป็นสิ่งตอบแทนเรา

ทำให้เราเสียหาย

ทั้งที่เราควรจะได้ผลเต็มเม็ดเต็มหน่วยนั้นแท้ ๆ

เราควรมีความสุขจากการทำความดีนั้นแท้ ๆ

จะกลับเป็นโทษไป

ก็เป็นสิ่งไม่สมควร

เอวัง


ธัชชัย  ธัญญาวัลย
12.05.63