การละบาป
บำเพ็ญบุญ
และทำจิตใจให้บริสุทธิ์
เป็นแนวทางหลักของพระพุทธศาสนา
วันนี้ว่าด้วยการละบาป เบื้องต้น
การละบาป
เป็นสิ่งสำคัญอันดับแรก
ที่คนเราควรจะต้องทำ
แต่สิ่งที่สำคัญกว่าการละบาปนั้น
ก็คือ
ต้องรู้ว่าอะไรคือบาป
หากเราไม่รู้ว่าอะไรคือบาป
อะไรคือไม่บาป
เราก็ไม่รู้ว่า จะต้องละอะไร
การละบาป จึงต้องรู้จักบาปเสียก่อน
นั่นหมายความว่า
เราต้องค้นลึกเข้าไปในจิตใจของเรา
ให้ถ้วนทั่ว
ว่า เราคิดอะไร เรารู้สึกอะไร
อย่างจริงใจ และเที่ยงตรง
อย่างซื่อสัตย์กับตัวเอง
เช่น เมื่อเราโกรธ เรารู้ว่าโกรธ
เมื่อเราโลภ เรารู้ว่าโลภ
เมื่อเราหลง เรารู้ว่าหลง
หากเราไม่รู้ว่าอะไรคือความโกรธ
เราก็ย่อมละความโกรธไม่ได้
หากเราไม่รู้ว่าอะไรคือความโลภ
เราก็ย่อมละความโลภไม่ได้
หากเราไม่รู้ว่าอะไรคือความหลง
เราก็ย่อมละความหลงไม่ได้
อันว่าโลภ โกรธ หลง นี้
มีหลายขั้น
ทั้งขั้นหยาบ กลาง ละเอียด
ยกตัวอย่างความโกรธ
โกรธอย่างหยาบ ๆ นั้นเห็นได้ชัด
โกรธอย่างกลางก็คงพอเห็นได้บ้าง
แต่โกรธอย่างละเอียด ต้องอาศัยสมาธิพอสมควร
อาศัยสติมากพอสมควร
เพราะความโกรธอย่างละเอียดนั้น
เพียงแค่ว่า จิตใจมันแย็บไปในทางไม่พอใจหน่อยหนึ่ง
นั่นก็คือพรรคพวกของความโกรธแสดงตัวเสียแล้ว
ซึ่งบางทีเราก็รู้ไม่ทัน
อะไรที่รู้ไม่ทัน
มันก็สั่งสม
อะไรที่สั่งสม มันก็จะกลายเป็นนิสัย
อะไรที่เป็นนิสัย มันก็จะกลายเป็นสันดาน
อะไรที่เป็นสันดาน มันก็แสดงออกมาเป็นบุคลิกของคนคนนั้น
แสดงออกมาเป็นรูปร่างหน้าตาของคนคนนั้น
ดังนั้น การรู้จัก รู้ทัน ว่าอะไรคือบาป
เป็นสิ่งสำคัญมาก
อย่างบางทีเราอยากได้นั่นอยากได้นี่
เช่น อยากได้เงิน อยากมีเงิน อย่างนี้เป็นต้น
ก็เป็นกิเลสฝ่ายโลภ
แต่บางที กิเลสฝ่ายหลง มันครอบงำเราไว้อยู่
มันก็ทำให้เรานั้น ไม่รู้ว่า ความอยากที่เราอยาก ที่เราต้องการนั้น
เป็นความโลภ หรือลูกน้องของความโลภ
เราก็ทะยานไปตามแรงของมัน
เช่นกัน
เมื่อเราโกรธ หากมีกิเลสคือความหลง มาครอบงำ
เราก็ไม่รู้ว่าเราโกรธ
เมื่อไม่รู้ว่าเป็นความผิดบาป
ก็ไม่ละ
เมื่อไม่ละ
ก็เป็นคนดีคนงามอะไรขึ้นมาไม่ได้
อันนี้เป็นการพิจารณาโดยสังเขป
หลักการสำคัญของพระพุทธศาสนา
ท่านจึงสอนให้ ทำสมาธิ
คือทำความสงบนิ่งให้เกิดขึ้นก่อน
เพราะถ้าไม่นิ่ง
ก็มองอะไรไม่ถนัด
แต่ถ้านิ่ง ก็มองอะไรได้ถนัดชัดขึ้น
สภาวะจิตก็ละเอียดขึ้น
เมื่อจิตละเอียดขึ้น สติก็ดีขึ้น
ปัญญาก็ทำงานได้ดีขึ้น
รู้ว่าอะไรดีอะไรชั่วมากขึ้น
ละเอียดเข้าไป ๆ ตามลำดับ
ซึ่งจุดนี้นี่เอง
เป็นการบำเพ็ญบุญ
และทั้งการละบาป บำเพ็ญบุญ ในลักษณะนี้นี่แหละ
ที่ทำให้จิตผ่องใสขึ้นมา ๆ
ครูบาอาจารย์ท่านว่า
มรรคแปดนั้น รวมลงคือการทำสมาธิภาวนานั่นเอง
การปฏิบัติตามแนวทางเพื่อพ้นทุกข์
จึงสรุปรวมลงที่
การนั่งสมาธิ เดินจงกรม
หรือที่เรียกรวม ๆ ว่า การภาวนา
เอวัง
๑๘ มิถุนายน ๒๕๕๗
บำเพ็ญบุญ
และทำจิตใจให้บริสุทธิ์
เป็นแนวทางหลักของพระพุทธศาสนา
วันนี้ว่าด้วยการละบาป เบื้องต้น
การละบาป
เป็นสิ่งสำคัญอันดับแรก
ที่คนเราควรจะต้องทำ
แต่สิ่งที่สำคัญกว่าการละบาปนั้น
ก็คือ
ต้องรู้ว่าอะไรคือบาป
หากเราไม่รู้ว่าอะไรคือบาป
อะไรคือไม่บาป
เราก็ไม่รู้ว่า จะต้องละอะไร
การละบาป จึงต้องรู้จักบาปเสียก่อน
นั่นหมายความว่า
เราต้องค้นลึกเข้าไปในจิตใจของเรา
ให้ถ้วนทั่ว
ว่า เราคิดอะไร เรารู้สึกอะไร
อย่างจริงใจ และเที่ยงตรง
อย่างซื่อสัตย์กับตัวเอง
เช่น เมื่อเราโกรธ เรารู้ว่าโกรธ
เมื่อเราโลภ เรารู้ว่าโลภ
เมื่อเราหลง เรารู้ว่าหลง
หากเราไม่รู้ว่าอะไรคือความโกรธ
เราก็ย่อมละความโกรธไม่ได้
หากเราไม่รู้ว่าอะไรคือความโลภ
เราก็ย่อมละความโลภไม่ได้
หากเราไม่รู้ว่าอะไรคือความหลง
เราก็ย่อมละความหลงไม่ได้
อันว่าโลภ โกรธ หลง นี้
มีหลายขั้น
ทั้งขั้นหยาบ กลาง ละเอียด
ยกตัวอย่างความโกรธ
โกรธอย่างหยาบ ๆ นั้นเห็นได้ชัด
โกรธอย่างกลางก็คงพอเห็นได้บ้าง
แต่โกรธอย่างละเอียด ต้องอาศัยสมาธิพอสมควร
อาศัยสติมากพอสมควร
เพราะความโกรธอย่างละเอียดนั้น
เพียงแค่ว่า จิตใจมันแย็บไปในทางไม่พอใจหน่อยหนึ่ง
นั่นก็คือพรรคพวกของความโกรธแสดงตัวเสียแล้ว
ซึ่งบางทีเราก็รู้ไม่ทัน
อะไรที่รู้ไม่ทัน
มันก็สั่งสม
อะไรที่สั่งสม มันก็จะกลายเป็นนิสัย
อะไรที่เป็นนิสัย มันก็จะกลายเป็นสันดาน
อะไรที่เป็นสันดาน มันก็แสดงออกมาเป็นบุคลิกของคนคนนั้น
แสดงออกมาเป็นรูปร่างหน้าตาของคนคนนั้น
ดังนั้น การรู้จัก รู้ทัน ว่าอะไรคือบาป
เป็นสิ่งสำคัญมาก
อย่างบางทีเราอยากได้นั่นอยากได้นี่
เช่น อยากได้เงิน อยากมีเงิน อย่างนี้เป็นต้น
ก็เป็นกิเลสฝ่ายโลภ
แต่บางที กิเลสฝ่ายหลง มันครอบงำเราไว้อยู่
มันก็ทำให้เรานั้น ไม่รู้ว่า ความอยากที่เราอยาก ที่เราต้องการนั้น
เป็นความโลภ หรือลูกน้องของความโลภ
เราก็ทะยานไปตามแรงของมัน
เช่นกัน
เมื่อเราโกรธ หากมีกิเลสคือความหลง มาครอบงำ
เราก็ไม่รู้ว่าเราโกรธ
เมื่อไม่รู้ว่าเป็นความผิดบาป
ก็ไม่ละ
เมื่อไม่ละ
ก็เป็นคนดีคนงามอะไรขึ้นมาไม่ได้
อันนี้เป็นการพิจารณาโดยสังเขป
หลักการสำคัญของพระพุทธศาสนา
ท่านจึงสอนให้ ทำสมาธิ
คือทำความสงบนิ่งให้เกิดขึ้นก่อน
เพราะถ้าไม่นิ่ง
ก็มองอะไรไม่ถนัด
แต่ถ้านิ่ง ก็มองอะไรได้ถนัดชัดขึ้น
สภาวะจิตก็ละเอียดขึ้น
เมื่อจิตละเอียดขึ้น สติก็ดีขึ้น
ปัญญาก็ทำงานได้ดีขึ้น
รู้ว่าอะไรดีอะไรชั่วมากขึ้น
ละเอียดเข้าไป ๆ ตามลำดับ
ซึ่งจุดนี้นี่เอง
เป็นการบำเพ็ญบุญ
และทั้งการละบาป บำเพ็ญบุญ ในลักษณะนี้นี่แหละ
ที่ทำให้จิตผ่องใสขึ้นมา ๆ
ครูบาอาจารย์ท่านว่า
มรรคแปดนั้น รวมลงคือการทำสมาธิภาวนานั่นเอง
การปฏิบัติตามแนวทางเพื่อพ้นทุกข์
จึงสรุปรวมลงที่
การนั่งสมาธิ เดินจงกรม
หรือที่เรียกรวม ๆ ว่า การภาวนา
เอวัง
๑๘ มิถุนายน ๒๕๕๗
